Clark Gillian Website

*Hiermee steun je de auteur zonder meerkost

voorproef


Wat Boeddha allemaal zei


Een gender-neutrale, moderne interpretatie en vertaling van het pad van de waarheid ook gekend als de Dhammapada, mét Sanskrit brontekst, verzameld per thema gaande van 'de geest' tot 'de olifant' tot 'de Brahmaan'.


De Dhammapada is een van de centrale teksten van de Sutta Pittaka, een verzameling teksten uit het pali canon die bekend staat om korte en krachtige verzen om even bij stil te staan.

Deze voorproef gaat van hoofdstuk 21 tot 25: "Wijze woorden", "Het neerwaartse pad", "De olifant" en "Dorst".

N°21: Wijze Woorden
२१. प्रकीर्णकवर्गः एकविंशः

 

Wie uit het leven slechts een klein beetje geluk haalt, en plots een groot geluk ziet; laat dan het kleine voor wat het is en ga achter het grote aan.

मात्रासुखपरित्यागात् पश्येच्चेत् विपुलं सुखम् ।

त्यजेन्मात्रासुखं धीरः सम्पश्यन् विपुलं सुखम् ॥ १॥

Probeer geen geluk te bouwen op de miserie van anderen. Je gaat alleen vast komen te zitten in een net van haat.      

परदुःखोपादानेन य आत्मनः सुखमिच्छति ।

वैरसंसर्गसंसृष्टो वैरात् स न प्रमुच्यते ॥ २॥

Wat je moet doen, doe het zonder uitstel of aarzeling. En doe niet wat je hebt besloten niet te doen. Anders wordt de last op uw schouders steeds groter en zwaarder.

यद्धि कृत्यं अपविद्धं अकृत्यं पुनः कुर्युः।

उन्मलानां प्रमत्तानां तेषां वर्द्धन्त आस्रवाः ॥ ३॥

Zij die mediteren en hun zintuigen onder controle hebben, doen zonder uitstel of aarzeling wat ze moeten doen, en doen simpelweg niet wat ze hebben besloten niet te doen. De last op hun schouders wordt steeds kleiner en lichter.   

येषांञ्च सुसमारब्धा नित्यं कायगता स्मृतिः ।

अकृत्यं ते न सेवन्ते कृत्ये सातत्यकारिणः ।

सतां सम्प्रजानानां अस्तं गच्छन्त्यास्रवाः ॥ ४॥

Wanneer in uw geest lust als een moeder is voor u, en egoïsme als een vader, en de vleselijke lusten net als koningen die heersen over U, breng ze om, drijf ze uit en doodt ze in uw gedachten en je zal vrij zijn van die zondes.

मातरं पितरं हत्त्वा राजानौ द्वौ च क्षत्रियौ ।

राष्ट्रं साऽनुचरं हत्त्वाऽनघो याति ब्राह्मणः ॥ ५॥

De ware brahmaan heeft moeder lust en vader egoïsme gedood. De brahmaan heeft de koningen van vleselijke lusten gedood en het ego dat het pad blokkeert. Zo iemand is vrij van zonde.       

मातरं पितरं हत्वा राजानौ द्वौ च श्रोत्रियौ ।

व्याघ्रपंचमं हत्त्वाऽनघो याति ब्राह्मणः ॥ ६॥

De volgelingen van Gautama zijn wakker en waakzaam, met hun gedachten sterk op de Boeddha gericht, dag en nacht.          

सुप्रबुद्धं प्रबुध्यन्ते सदा गौतमश्रावकाः ।

येषां दिवा च रात्रौ च नित्यं बुद्धगता स्मृतिः ॥ ७॥

De volgelingen van Gautama zijn wakker en waakzaam, volledig verdiept in de DHARMA, dag en nacht.

सुप्रबुद्धा प्रबुध्यन्ते सदा गौतमश्रावकाः ।

येषां दिवा च रात्रौ च नित्यं धर्मगता स्मृतिः ॥ ८॥

De volgelingen van Gautama zijn wakker en waakzaam, met hun gedachten sterk op de SANGHA gericht, dag en nacht.        

सुप्रबुद्धाः प्रबुध्यन्ते सदा गौतमश्रावकाः ।

येषां दिवा च रात्रौ च नित्यं संघगता स्मृतिः ॥ ९॥

De volgelingen van Gautama zijn wakker en waakzaam, met hun gedachten sterk gericht op het beheersen van hun zintuigen, dag en nacht.

सुप्रबुद्धा प्रबुध्यन्ते सदा गौतमश्रावकाः ।

येषां दिवा च रात्रौ च नित्यं कायगता स्मृतिः ॥१०॥

De volgelingen van Gautama zijn wakker en waakzaam, en putten blijdschap uit medeleven, dag en nacht.

सुप्रबुद्धाः प्रबुध्यन्ते सदा गौतमश्रावकाः ।

येषां दिवा च रात्रौ च अहिंसायां रतं मनः ॥ ११॥

De volgelingen van Gautama zijn wakker en waakzaam, en putten blijdschap uit meditatie, dag en nacht.

सुप्रबुद्धाः प्रबुध्यन्ते सदा गौतमश्रावकाः ।

येषां दिवा च रात्रौ च भावनायां रतं मनः ॥ १२॥

Het is moeilijk om de wereld te verlaten, het is moeilijk om erin te leven, het is pijnlijk om te leven met het wereldse en het is pijnlijk om erin rond te dwalen. Eens je het einde van het pad bereikt zal je niet langer lijden en niet langer dwalen.            

दुष्प्रव्रज्यां दुरभिरामं दुरावासं गृहं दुःखम् ।

दुखोऽसमानसंवासो दुःखाऽनुपतितोऽध्वगः ।

तस्मान्न चाऽध्वगः स्यान्न च दुःखानुपतितः स्यात् ॥ १३॥

Mensen die goed van inborst zijn en puur in de omgang worden geëerd waar zij ook gaan.  

श्रद्धः शीलेन सम्पन्नो यशोभोगसमर्पितः ।

यं यं प्रदेशं भजते तत्र तत्रैव पूजितः ॥ १४॥

Mensen die goed van inborst zijn, stralen net als het Himalaya-gebergte, waar de bergpieken schitteren boven de rest van de wereld, zelfs vanop een afstand bekeken. Anderen flitsen ongezien voorbij, net als een pijl die ’s nachts wordt afgeschoten.

दूरे सन्तः प्रकाशन्ते हिमवन्त इव पर्वताः ।

असन्तोऽत्र न दृश्यन्ते रात्रिक्षिप्ता यथा शराः ॥ १५॥

Zit alleen, slaap alleen, ga er alleen op uit, blus uw ego uit op uzelf alleen. Permanent geluk zal aan uw zijde staan wanneer alle verlangens zijn verdreven.

एकासन एकशय्य एकश्चरन्नतन्द्रितः ।

एको दमयन्नात्मानं वनान्ते रतः स्यात् ॥ १६॥



























 

N°22: Het neerwaartse pad
२२. निरयवर्गो द्वाविंशः

 

Iemand die dingen zegt die niet waar zijn, en iemand die ontkent wat ze gedaan hebben, beide kiezen een neerwaarts pad. Na de dood zijn deze twee partners in valsheid.  

अभूतवादी निरयमुपेति यो वाऽपि कृत्वा न करोमि ति चाह । उभावपि तौ प्रेत्त्य समा भवतो निहीनकर्माणौः मनुजौः परत्र ॥ १॥

Zij die een oranje mantel aantrekken maar niet goed in de omgang zijn, en ongedisciplineerd door het leven gaan, zij zullen worden meegesleurd door hun kwade daden.

काषायकण्ठा बहवः पापधर्मा असंयताः ।

पापाः पापैः कर्मभिर्निरयं ते उत्पद्यन्ते ॥ २॥

Het zou beter zijn voor een ongedisciplineerde monnik om een roodgloeiende ijzeren bal te slikken dan om verder te teren op de vrijgevigheid van de vromen.

श्रेयान् अयोगोलो भुक्तस्तप्तोऽग्निशिखोपम ।

यच्चेद् भुञ्जीत दुःशीलो राष्ट्रपिंडं असंयतः ॥ ३॥

Vreemdgaan leidt tot het verlies van verdienste, slapeloosheid, veroordeling en maakt het lijden groter.

चत्वारि स्थानानि नरः प्रमत्तः आपद्यते परदारोपसेवी । अपुण्यलाभं न निकामशय्यां निन्दां तृतीयां निरयं चतुर्थम् ॥ ४॥

Op dit neerwaarts pad, welk genot kan er nog zijn voor de angstigen die in de armen liggen van andere angstigen, terwijl beide verteerd worden door angst om gestraft te worden. Ga daarom nooit vreemd.

अपुण्यलाभश्च गतिश्च पापिका भीतस्य भीतया रतिश्च स्तोकिका ।राजा च दण्डं गुरुकं प्रणयति तस्मात् नरो परदारान् न सेवेत् ॥ ५॥

Een grasspriet kan uw vinger snijden als je het verkeerd vasthoudt. Op dezelfde manier kan overmatig vasten zonder de juiste mentale instelling toch leiden naar het neerwaartse pad.       

कुशो यथा दुर्गृहीतो हस्तमेवाऽनुकृन्तति ।

श्रामण्यं दुष्परामृष्टं निरयायोपकर्षति ॥ ६॥

Een daad, die onvoorzichtig of ondoordacht wordt gedaan, een belofte die niet nagekomen is, geloftes van kuisheid die niet werden nageleefd: deze daden, beloften en geloften brengen niet veel op.          

यत् किञ्चित् शिथिलं कर्म संक्लिष्टं च यद् व्रतम् ।संकृच्छ्रं ब्रह्मचर्यं न तद् भवति महत्फलम् ॥ ७॥

Als er iets is dat het waard is om te doen, doe het met heel uw hart. Een halfhartige hongerstaker bedekt zich alleen maar in meer en meer stof.

कुर्याच्चेत् कुर्वीतैतद् दृढमेतत् पराक्रमेत ।

शिथिलो हि परिव्राजको भूय आकिरते रजः ॥ ८॥

Weerhou uzelf van slechte daden, die later lijden veroorzaken. Leg jezelf toe op goede daden, deze kunnen geen lijden veroorzaken.

अकृतं दुष्कृतं श्रेयः पश्चात् तपति दुष्कृतम् ।

कृतं च सुकृतं श्रेयो यत् कृत्वा नाऽनुतप्यते ॥ ९॥

Bescherm jezelf goed, binnenin en buitenaf, net als een versterkt fort. Laat geen moment ter verspilling gaan, want verspilde tijd stuurt u ook op het neerwaarts pad.        

नगरं यथा प्रत्यन्तं गुप्तं सान्तर्बाह्यं

एवं गोपयेदात्मानं क्षणं वै मा उपातिगाः ।

क्षणाऽतीता हि शोचन्ति निरये समर्पिताः ॥ १०॥

Zij die beschaamd zijn over dingen waar ze zich niet over moeten schamen, en zich niet schamen over dingen waar ze zeker wel beschaamd over zouden moeten zijn volgen de verkeerde principes van het neerwaartse pad.           

अलज्जिता ये लज्जन्ते लज्जित ये न लज्जन्ते ।

मिथ्यादृष्टि समादाना सत्त्वा गच्छन्ति दुर्गतिम् ॥ ११॥

Zij die bang zijn voor dingen waar ze niet bang voor zouden moeten zijn, en niet bang zijn over de dingen waar ze bang voor zouden moeten zijn, volgen de verkeerde principes van het neerwaartse pad.

अभये च भयदर्शिनो भये चाऽभयदर्शिनः ।

मिथ्यादृष्टिसमादानाः सत्त्वा गच्छन्ति दुर्गतिम् ॥ १२॥   

Zij die slechte dingen zien in dingen die niet slecht zijn, en geen slechte dingen zien in dingen die slecht zijn, volgen de verkeerde principes van het neerwaartse pad.

अवद्ये वद्यमतयो वद्ये चाऽवद्यदर्शिनः ।

मिथ्यादृष्टिसमादानाः सत्त्वा गच्छन्ति दुर्गतिम् ॥ १३॥   

Maar zij die slechte dingen zien waar er slechte dingen zijn, en geen slechte dingen zien in dingen die niet slecht zijn, volgen de juiste principes op het klimmende pad.

वद्यं च वद्यतो ज्ञात्वाऽवद्यं चावद्यतः ।

सम्यग्दृष्टिसमादानाः सत्त्वा गच्छन्ति सुगतिम् ॥ १४॥






























 

N°23: De Olifant
२३. नागवर्गः त्रयोविंशः

 

Ik zal geduldig harde woorden verduren zoals de olifant pijlen verdraagt op het strijdveld. Mensen zijn vaak achteloos.      

अहं नाग इव संग्रामे चापतः पतितं शरम् ।

अतिवाक्यं तितिक्षिष्ये दुःह्शीला हि बहुजनाः ॥ १॥

Enkel een getrainde olifant gaat het strijdveld op; enkel een getrainde olifant mag de koning dragen. De beste onder de mensen zijn zij die hun gedachten hebben getraind om harde woorden met geduld te verdragen.

दान्तं नयन्ति समितिं दान्तं राजाऽभिरोहति ।

दान्तः श्रेष्ठा मनुष्येषु योतिवाक्यं तितिक्षसे ॥ २॥

Ezels zijn goede dieren wanneer ze goed afgericht zijn; nog beter zijn afgetrainde paarden en olifanten. Onder de mensen zijn zij met een afgetrainde geest de beste.

वरमश्वतरा दान्ता आजानीयाश्च सिन्धवः ।

कुञ्जराश्च महानागा आत्मदान्तस्ततो वरम् ॥ ३॥          

Geen enkel dier kan je tot in het Nirvana dragen; enkel de afgetrainde geest kan je naar dit onbetreden gebied brengen.

न हि एतैर्यानैः गच्छेदगतां दिशम् ।

यथाऽऽत्मना सुदान्तेन दान्तो दान्तेन गच्छति ॥ ४॥

Een hitsige olifant wilt niets eten wanneer het gebonden is; het smacht naar hun partner in het wild.

धनपालको नाम कुञ्जरः कटकप्रभेदनो दुर्निवार्यः । बद्धः कवलं न भुंक्ते स्मरति नागवनस्य कुञ्जरः ॥ ५॥ 

Te veel eten, te veel slapen: net als een overvoed zwijn zullen zij die te lui zijn om moeite te doen opnieuw en opnieuw geboren worden.   

मृद्धो यदा भवति महाघसश्च निद्रायितः सपरिवर्त्तशायी ।महावराह इव निवापपुष्टः पुनः पुनः गर्भमुपैति मन्दः ॥ ६॥

Lang geleden gingen mijn gedachten waar ze maar wilden en mijn geest deed alles wat het maar wou doen. Nu heers ik over mijn gedachten en mijn geest net zoals een olifant wordt aangestuurd met een staf.      

इदं पुरा चित्तमचरत् चारिकां यथेच्छं यथाकामं यथासुखम् ।तदद्याऽहं निग्रहिष्यामि योनिशो हस्तिनं प्रभिन्नमिवाङ्कुशग्राहः ॥ ७॥

Wees waakzaam; bewaak uw gedachten tegen negatieve gedachten. Trek jezelf uit slechte gewoontes net zoals een olifant zichzelf uit de modder haalt.

अप्रमादरता भवत स्वचित्तमनुरक्षत ।

दुर्गादुद्धरताऽऽत्मानं पङ्के सक्त इव कुञ्जरः ॥ ८॥

Als je een vriend vindt die goed is, wijs is en vrijelijk liefde uitdeelt, ga met hem mee tot het einde en overwin alle gevaren.

स चेत् लभेत निपक्वं सहायं सार्द्धं चरन्तं साधुविहारिणं धीरम् ।अभिभूय सर्वान् परिश्रयान् चरेत् तेनाऽऽत्तमनाः स्मृतिमान् ॥ ९॥

Als je geen vriend kan vinden die goed is, wijs en vrijelijk liefde uitdeelt, wandel alleen verder net als een koning die zijn koninkrijk heeft afgezworen of een olifant die door het bos dwaalt.  

न चेत् लभेत निपक्वं सहायं सार्द्धं चरन्तं साधुविहारिणं धीरम् ।राजेव राष्ट्रं विजितं प्रहाय एकश्चरेत् मातङ्गोऽरण्य इव नागः ॥ १०॥

Het is beter om alleen te zijn dan om samen te leven met onvolwassenen. Wees tevreden en wandel alleen net als een olifant die in het bos ronddwaalt. Keer je rug naar het kwaad. 

एकस्य चरितं श्रेयो नाऽस्ति बाले सहायता ।

एकश्चरेन्न च पापानि कुर्याद् अल्पोत्सुको मातंगोऽरण्य इव नागः ॥ ११॥

Het is goed om vrienden te hebben wanneer de vriendschap wederzijds is. Al uw goede daden wachten op U als vrienden wanneer de dood komt. Maar het beste van al is boven verdriet uit te stijgen. 

अर्थे जाते सुखाः सहायाः तुष्टिः सुखा या येतरेतरेण ।पुण्यं सुखं जीवितसंक्षये सर्वस्य दुःखस्य सुखं प्रहाणम् ॥ १२॥

Het is goed om een moeder te zijn, goed om een vader te zijn, goed om degene te zijn die de DHARMA volgt. Maar het beste van alles is om een verlichte wijze te zijn.   

सुखा मात्रीयता लोकेऽथ पित्रीयता सुखा

सुखा श्रमणता लोकेऽथ ब्राह्मणता सुखा ॥ १३॥

Het is goed om te leven in deugd, het is goed om vertrouwen te hebben en te geloven, het is goed om de hoogste wijsheid te bereiken, het is goed om puur te zijn in hart en in geest. Blijdschap zal altijd de uwe zijn.

सुखं यावद् जरां शीलं सुखा श्रद्धा प्रतिष्ठिता ।

सुखः प्रज्ञायाः प्रतिलाभः पापानां अकरणं सुखम् ॥ १४॥






























 

N°24: Dorst
२४. तृष्णावर्गः चतुर्विंशः

 

De meest dwingende verlangens van mensen die zonder bewuste gedachtes leven groeien steeds dikker en dikker als klimop. Ze springen als een aap van het ene leven tot de andere, steeds op zoek naar een ander stuk fruit in het bos. 

मनुजस्य प्रमत्तचारिणः तृष्णा वर्द्धते मालुवेव ।

स प्लवतेऽहरहः फलमिच्छन् इव वने वानरः ॥ १॥

Wanneer we ons laten dwingen door deze verlangens, verspreidt verdriet zich net als wildgras.          

यं एषा साहयति जन्मिनी तृष्णा लोके विषात्मिका । शोकास्तस्य प्रवर्द्धन्तेऽभिवर्द्धमानं वीरणम् ॥ २॥

Verover deze woeste hunkeringen en verdriet zal wegvallen uit uw leven net als druppels water van een bloemblaadje vallen.  

यश्चैतां साहयति जन्मिनीं तृष्णां लोके दुरत्ययाम् । शोकाः तस्मात् प्रपतन्त्युदबिन्दुरिव पुष्करात् ॥ ३॥

Daarom zeg ik, graaf de wortels uit van de hunkeringen volledig uit, net zoals je gras zou uittrekken. Voorkom zo dat MARA je verplettert net als riet aan de oevers van een wilde rivier.

तद् वो वदामि भद्रं वो यावन्त इह समागताः ।

तृष्णाया मूलं खनतोशीरार्थीव वीरणम् ॥ ४॥

Net zoals een boom blijft doorgroeien wanneer het is omver gekapt maar de wortels niet zijn uitgegraven, zo zal lijden nog steeds naar u komen met meer en meer dwingende verlangens en dwangmatigheden tot ze volledig zijn uitgeblust.

यथाऽपि मूलेऽनुपद्रवे दृढे छिन्नोऽपि वृक्षः पुनरेव रोहति ।एवमपि तृष्णाऽनुशयेऽनिहते निर्वर्त्तते दुःखमिदं पुनः पुनः ॥ ५॥

Indien de zesendertig stromen van de geest naar welke vorm van genot dan ook gaan, zal er een vloed komen dat deze ongelukkige persoon zal wegspoelen.            

यस्य षट्त्रिंशत् स्रोतांसि मनापश्रवणानि भूयासुः ।वाहा वहन्ति दुर्दृष्टि सङ्कल्पा रागनिःसृताः ॥ ६॥

De vloed komt overal. Het klimop van passie groeit overal. Als je er eentje ziet groeien in uw gedachten, ontwortel deze met wijsheid.   

स्रवन्ति सर्वतः स्रोतांसि लतोद्भिद्य तिष्ठति ।

तां च दृष्ट्वा लतां जातां मूलं प्रज्ञया छिन्दत ॥ ७॥

Ieder mens ondergaat de uitdagingen van gehecht te zijn aan de dingen en de dorst voor genot. Blijven hunkeren naar deze dingen houdt hen vast in het cyclus van geboorte en dood.

सरितः स्निग्द्धाश्च सौमनस्या भवन्ति जन्तोः

ते स्रोतःसृताः सुखैषिणस्ते वै जातिजरोपगा नराः ॥ ८॥

Rondgejaagd door de dorst, rennen zij rond als een bange haas, steeds harder en harden aan het lijden.

तृष्णया पुरस्कृताः प्रजाः परिसर्पन्ति शश इव बद्धः ।संयोजनसंगसक्तका दुःखमुपयन्ति पुनः पुनः चिराय ॥ ९॥

Rondgejaagd door deze dorst, rennen zij rond als een bange haas. Overwin de dorst en bevrijd jezelf.

तृष्णया पुरस्कृताः प्रजाः परिसर्पन्ति शश इव बद्धः ।तस्मात् तृष्णां विनोदयेद् भिक्षुराकाङ्क्षी विरागमात्मानः ॥ १०॥

Sommige bevrijden zichzelf van een bos van verlangens en stappen onmiddellijk in een ander. Vrijgemaakt van het ene, lopen ze recht in de ketens van een andere.

यो निर्वणार्थी वनाऽधिमुक्तो वनमुक्तो वनमेव धावति ।तुं पुद्गलमेव पश्यत मुक्तो बन्धनमेव धावति ॥ ११॥

Zelfs handboeien van hout, van touw of zelfs van ijzer, zo zeggen de wijzen, zijn niet zo sterk als de zelfzuchtige obsessie met rijkdom en familie.

न तद् दृढं बन्धनमाहुर्धीरा यद् आयसं दारुजं पर्वजं च ।सारवद्-रक्ता मणिकुण्डलेषु पुत्रेषु दारेषु च याऽपेक्षा ॥ १२॥

Zulke boeien houden ons vast en zijn moeilijk te breken. Breek van ze los door zelfzuchtige verlangens te overwinnen en keer je rug naar de wereld van alle soorten genot van de zintuigen alleen zonder ooit nog om te kijken.

एतद् दृढं बन्धनमाहुर्धीरा अपहारि शिथिलं दुष्प्रमोचम् ।एतदपि छित्त्वा परिव्रजन्ति अनपेक्षिणः कामसुखं प्रहाय ॥ १३॥

Net als een spin die in hun eigen web gevangen zit, is een mens gevangen in het web van de eigen woeste hunkeringen. Breek weg uit het web en keer je rug naar zintuiglijk plezier en alle verdriet.          

ये रागरक्ता अनुपतन्ति स्रोतः स्वयंकृतं मर्कटक इव जालम् ।एतदपि छित्त्वा व्रजन्ति धीरा अनपेक्षिणः सर्वदुःखं प्रहाय ॥ १४॥

Als je de andere oever van het bestaan wilt bereiken, geef alles op wat je ervoor had en laat het in het midden. Bevrijd je geest en overstijg geboorte en dood.  

मुञ्च पुरो मुञ्च पश्चात् मध्ये मुञ्च भवस्य पारगः ।

सर्वत्र विमुक्तमानसो न पुनः जातिजरे उपैपि ॥ १५॥

Als je de andere oever wilt bereiken, laat dan geen twijfels, passies en hunkeringen uw handboeien versterken.

वितर्कप्रमथितस्य जन्तोः तीव्ररागस्य शुभाऽनुदर्शिनः ।भूयः तृष्णा प्रवर्द्धते एष खलु दृढं करोति बन्धनम् ॥ १६॥

Mediteer diep, maak onderscheid tussen plezierige dingen en het permanente, breek los uit de boeien van MARA.      

वितर्कोपशमे च यो रतोऽशुभं भावयते सदा स्मॄतः ।एष खलु व्यन्तीकरिष्यति एष छेत्स्यति मारबन्धनम् ॥ १७॥

Zij die vrij zijn van angst, dorst en zonde hebben alle doornen uit hun leven gehaald. Het lichaam dat zij hebben is hun laatste.     

निष्ठांगतोऽसंत्रासी वीततृष्णोऽनंगणः । उत्सृज्य भवशल्यानि अन्तिमोऽयं समुछ्रयः ॥ १८॥

Zij die van dwangmatige gewoontes en gehechtheden vrij zijn en begrijpen waar woorden eigenlijk voor staan, zijn van de opperste wijsheid. Dit lichaam is hun laatste.

वीततृष्णोऽनादानो निरुक्तिपदकोविदो ।

अक्षराणां सन्निपातं जानाति पूर्वापराणि च ।

स वै अन्तिमशारीरो महाप्राज्ञ इत्युच्यते॥ १९॥            

Ik heb mezelf overwonnen en leef in puurheid. Ik ken het al. Ik heb alles achtergelaten en leef in vrijheid. Ik heb het mezelf geleerd, wie kan er beweren mijn leerkracht te zijn?      

सर्वाभिभूः सर्वविदहमस्मि सर्वेषु धर्मेषु अनुपलिप्तः ।सर्वंजहः तृष्णाक्षये विमुक्तः स्वयमभिप्राय कमुद्दिशेयम् ॥ २०॥

Er is geen groter cadeau dan het cadeau van de DHARMA. Er is geen zoeter, geen blijer cadeau. Het maakt een eind aan alle hunkeringen en het verdriet dat ze brengen.

सर्वदानं धर्मदानं जयति सर्वरसं धर्मरसो जयति ।सर्वां रतिं धर्मरतिर्जयति तृष्णाक्षयः सर्वदुःखं जयति ॥ २१॥

Rijkdom is schadelijk voor de gierigaard, maar niet voor zij die het NIRVANA zoeken. Met hun beperkt inzicht schaden de gierigaards zichzelf en iedereen rond hen.

घ्नन्ति भोग दुर्मेधसं न चेत् पारगवेषिणः ।

भोगतृष्णया दुर्मेधा हन्त्यन्य इवात्मानः ॥ २२॥            

Gierigheid ruïneert de geest net als onkruid de akkers verziekt. Bewonder daarom iedereen die geen greintje gierigheid kent.           

तृणदोषाणि क्षेत्राणि रागदोषेयं प्रजा ।

तस्माद्धि वीतरागेषु दत्तं भवति महाफलम् ॥ २३॥

Lust ruïneert de geest net als onkruid de akkers verziekt. Bewonder daarom iedereen die geen greintje lust kent.

तृणदोषाणि क्षेत्राणि द्वेषदोषेयं प्रजा ।

तस्माद्धि वीतदोषेषु दत्तं भवति महाफलम् ॥ २४॥

Haat ruïneert de geest net als onkruid de akkers verziekt. Bewonder daarom iedereen die geen greintje haat kent.            

तृणदोषाणि क्षेत्राणि मोहदोषेयं प्रजा ।

तस्माद्धि वीतमोहेषु दत्तं भवति महाफलम् ॥ २५॥

Alle verlangens voor uw eigen zelf ruïneren uw geest net als onkruid de akkers verziekt. Bewonder daarom iedereen die vrij is van zelfzuchtige verlangens.

तृणदोषाणि क्षेत्राणि इच्छादोषेयं प्रजा ।

तस्माद्धि विगतेच्छेषु दत्तं भवति महाफलम् ॥ २६॥