Clark Gillian Website

Wat Confucius allemaal zei.

De analecten van Confucius.
Boek 8.
De meester en de filosofen.



🧧


Wat Confucius zei:

 

Over de grote stichter-koning van weleer wordt al eens gezegd dat hij het hoogste punt van deugdzaamheid had bereikt.

 

Drie keer heeft hij geweigerd om koning te worden, maar was daar zo discreet in dat het volk hem daar nooit voor heeft geprezen.

 


子曰

 

泰伯,

其可謂至德也已矣!

 

三以天下讓,

民無得而稱焉。



🧧

 


Wat Confucius zei:

 

Zonder fatsoen wordt respect een lastig werk;


Zonder fatsoen wordt voorzichtigheid timiditeit;


Zonder fatsoen wordt durf opstandigheid;


Zonder fatsoen word oprechtheid brutaal.


Als iedereen in het bestuur fatsoenlijk blijft, zal iedereen proberen even fatsoenlijk te zijn.

 

Wanneer men naast het werk oude vrienden niet vergeet, dan vermijd men gemeenheid.


子曰

 

恭而無禮則勞,

慎而無禮則葸,

勇而無禮則亂,

直而無禮則絞。

 

君子篤於親,

則民興於仁;

故舊不遺,

則民不偷。



🧧

 


Wanneer de filosoof gekend als ‘Zeng’ ziek werd, zei hij tot zijn discipelen:

 

Kijk naar mijn voeten, kijk naar mijn handen. In het boek der Oden staat:


Voorzichtig en bedachtzaam als het wandelen langs een diepe afgrond
of over dun ijs.


Wat er ook gebeurt, mijn leerlingen, weet dat ik vrij zal zijn van het constante verzorgen van mijn lichaam om mijn voorouders te eren.

 


曾子有疾,

召門弟子曰

 

啟予足!

啟予手!

 

詩云:戰戰兢兢,

如臨深淵,

如履薄冰。

 

而今而後,

吾知免夫!小子!



🧧

 


Nu was het zo dat de filosoof Zeng ziek werd en zei:

 

Wanneer een vogel de laatste keer fluit, klinkt hun gezang weemoedig.

 

Wanneer een mens sterft, komen alle goede woorden naar buiten.

 

Nu, voor alle mensen met belangrijke posities, zijn de drie meest waardevolle principes van goed gedrag de volgende.


In houding en gedrag geen agressiviteit of onvoorzichtigheid.


In lichaamstaal alleen oprechtheid en vertrouwen.


In woordkeuze en stemgeluid nooit ongepast of vulgair.


En als laatste, altijd de rituelen over laten aan de specialisten.


曾子有疾,

孟敬子問之。

 

曾子言曰

 

鳥之將死,

其鳴也哀;

人之將死,

其言也善。

 

君子所貴乎道者三

 

動容貌,

斯遠暴慢矣;

正顏色,

斯近信矣;

出辭氣,

斯遠鄙倍矣。

 

籩豆之事,

則有司存。



🧧

 


De filosoof Zeng zei:

 

Ooit had ik een vriend die enorm getalenteerd was, maar toch nog raad zocht bij talentlozen;

 

Die veel bezat, maar toch nog raad zocht bij zij die weinig hadden;

 

Die wanneer vol, de leegte niet vergat;

 

Die assertief was zonder te beschuldigen.

 


曾子曰

 

以能問於不能,

以多問於寡;

有若無,

實若虛,

犯而不校,

昔者吾友嘗從事於斯矣。



🧧

 


Filosoof Zeng zei nog:

 

Is iemand die in staat is om het land te besturen wanneer de koning en koningin sterven, de prins in hun plaats kan opvoeden, stabiliteit in het land tijdens deze crisis kan behouden en ondertussen onveranderd blijft in zijn of haar principes; is zo iemand nobel?

 

 Jawel, dit is nobel.

 


曾子曰

 

可以託六尺之孤,

可以寄百里之命,

臨大節而不可奪也。

 

君子人與?

 

君子人也。

 



🧧



Bestuursleden moet uithouding hebben en constant bij de pinken zijn, want hun last is zo zwaar terwijl ze nog een lange weg moeten afleggen.

 

Het is een uitdaging om hun karakter zo sterk mogelijk te houden, maar een die ze nooit uit de weg zouden gaan.

 

Is dit niet enorm zwaar?

 

En de last verdwijnt alleen met de dood.

 

Duurt dit niet lang?

 


曾子曰

 

士不可以不弘毅,

任重而道遠。

 

仁以為己任,

不亦重乎?

 

死而後已,

不亦遠乎?



🧧

 


Wat Confucius zei:

 

Wijsheid uit vervlogen tijden prikkelen de geest;

Principes bouwen karakter;

Muziek bindt alles samen.

 


子曰

 

興於詩,

立於禮。

 

成於樂。



🧧

 


Wat Confucius zei:

 

Het is mogelijk mensen te verplichten een bepaald pad te volgen, maar dat gaat niet hand in hand met hun begrip ervoor.

 


子曰

 

民可使由之,

不可使知之。



🧧

 


Wat Confucius nog zei:

 

Iemand met durf en lef die geen genoegen neemt met armoede,
zal rebelleren.

 

Iemand sterk veroordelen omwille van een slecht karakter,
zet aan tot rebellie.

 


子曰

 

好勇疾貧,

亂也。

 

人而不仁,

疾之已甚,

亂也。



🧧

 


Confucius zei:

 

Zelfs iemand met de allerbeste capaciteiten zal moeite hebben om bewondering te vergaren als hij of zij niet vrijgevig en bescheiden is van karakter.

 


子曰

 

如有周公之才之美,

使驕且吝,

其餘不足觀也已。



🧧

 


Wat Confucius zei:

 

Drie jaar lang studeren zonder op een of ander vlak te verbeteren – zo iemand moet ik nog tegenkomen.

 


子曰

 

三年學,

不至於穀,

不易得也。



🧧

 


Wat Confucius zei:

 

Mensen die oprecht vertrouwen en liefde hebben voor het leren en niet van hun pad afwijken, zij zullen niet zo snel treuzelen of vastzitten in chaos.


Wanneer er fatsoenlijk wordt bestuurd, zullen ze schitteren.


Wanneer er onfatsoenlijk wordt bestuurd, zullen ze op de achtergrond blijven.


Wanneer er fatsoenlijk wordt bestuurd, is armoede en gemeenheid onder mensen schandalig.

 

Wanneer er onfatsoenlijk wordt bestuurd, dan wordt schandalig naar titels en rijkdom gegrepen.

 


子曰

 

篤信好學,

守死善道。

 

危邦不入,

亂邦不居。

 

天下有道則見,

無道則隱。

 

邦有道,

貧且賤焉,

恥也;

邦無道,

富且貴焉,

恥也。



🧧

 


Wat Confucius zei:

 

Tenzij je bereid bent het bestuur op jezelf te nemen, blijf de zaken niet constant bekritiseren.

 


子曰

 

不在其位,

不謀其政。



🧧

 


Wat Confucius nog zei:

 

Wanneer maestro Zhi de climax inzet van ‘De Roep der Visarenden”, wat voor magnifieke geluid vulde toen onze oren!

 


子曰

 

師摯之始,

關雎之亂,

洋洋乎!

 

盈耳哉。



🧧

 


Wat Confucius zei:

 

Vurig, maar niet rechtschapen;

 

Dom en daarbovenop ook niet attent;

 

Simpel, maar zonder oprechtheid;

 

Zulke mensen kan ik echt niet begrijpen.

 


子曰

 

狂而不直,

侗而不愿,

悾悾而不信,

吾不知之矣。



🧧

 


Wat Confucius zei:

 

Leer bij alsof je het nooit volledig zal kennen en bewaak het alsof je het altijd zou kunnen kwijtraken.

 


子曰

 

學如不及,

猶恐失之。



🧧

 


Wat Confucius zei:

 

Hoe majestueus regeerden de oude Keizers over al het land uitgestrekt onder de hemel, alsof het niets was om mee uit te pakken.

 


子曰

 

巍巍乎!

 

舜禹之有天下也,

而不與焉。



🧧

 


Wat Confucius zei:

 

En weet je wie nog een goede keizer was?

 

Keizer Yao.

 

Een geweldig heerser!

 

Geen enkel mens is zo groots als de hemel, maar Yao kon er aan tippen.

 

De mensen konden zelfs niet eens benoemen hoeveel karakter hij had.

 

Hoe majestueus is alles wat hij heeft verwezenlijkt?

 

Hoe glorieus zijn alle elegante oplossingen die hij heeft bedacht!

 


子曰

 

大哉,

堯之為君也!

 

巍巍乎!

 

唯天為大,

唯堯則之。

 

蕩蕩乎!

 

民無能名焉。

 

巍巍乎!

 

其有成功也;

煥乎,

其有文章!



🧧

 


Er was eens een bestuur met vijf leden, en alles liep vlot onder hen.

 

Een ander bestuur bestond uit tien leden en Confucius had het volgende erover te zeggen.


“Echt talent is zeldzaam, zegt men soms. Kijk naar de Yao en de Shun, zij hadden veel talent onder hen. De Wu, zij deden het zelfs met slechts negen leden in hun bestuur, want een ervan was moeder van het bestuurshoofd. De Zhou bezat tweederde van al het land, maar diende de Shang nog steeds met bescheidenheid.

 

Dat was pas de hoogste integriteit.”

 


舜有臣五人而天下治。

 

武王曰

 

予有亂臣十人。

 

孔子曰

 

才難,

不其然乎?

唐虞之際,

於斯為盛。

 

有婦人焉,

九人而已。

 

三分天下有其二,

以服事殷。

 

周之德,

其可謂至德也已矣。



🧧

 


Wat Confucius zei:

 

Ik kan geen gebreken vinden in het karakter van Yu.

 

Hij eet niet bepaald verfijnd, maar toont altijd enorm respect voor wat hij eet.

 

Zijn dagelijkse kledij is armoedig, maar de rituele klederdracht draagt hij met de grootste elegantie.

 

Hij woont in een klein en bescheiden huis, maar steekt alle moeite in het maken van grachten en waterkanalen.

 

Ik heb er helemaal niets op aan te merken.

 


子曰

 

禹,

吾無間然矣。

 

菲飲食,

而致孝乎鬼神;

惡衣服,

而致美乎黻冕;

卑宮室,

而盡力乎溝洫。

 

禹,

吾無間然矣。


🧧